ABD hisse senedi vadeli işlemleri Pazartesi günü derin kayıplarla işleme başladı. S&P 500 vadeli işlemleri %2.9, Nasdaq 100 vadeli işlemleri %3.2 ve Dow Jones endeksi vadeli işlemleri yaklaşık 1.000 puanlık (%2.9) düşüş kaydetti. Bu sert düşüş, Başkan Trump'ın hızla yürürlüğe koyduğu gümrük vergilerinin ekonomik etkilerine yönelik artan endişelerin bir yansımasıydı.
Küresel piyasalarda yaşanan bu çalkantılı durum, Wall Street'in 2020'den bu yana en kötü haftasını geride bırakmasının ardından geldi. Geçtiğimiz hafta piyasalarda yaklaşık 5 trilyon dolarlık bir değer kaybı yaşanmış, Nasdaq Composite endeksi ayı piyasasına girmişti.
Asya ve Avrupa'da Yayılan Dalga
Asya piyasaları da benzer şekilde sert düşüşler kaydetti. Japonya'nın Nikkei 225 endeksi ve Hong Kong'daki Hang Seng endeksi ayı piyasasına girdi. Avrupa'da ise Stoxx 600 endeksi %6.5'e varan düşüşlerle Ocak 2024'ten bu yana en düşük seviyelerini gördü. Almanya'nın Dax endeksi %4.4, Fransa'nın CAC 40 endeksi %4.6 ve İngiltere'nin FTSE 100 endeksi %3.8 değer kaybetti.
EFG Asset Management CEO'su Daniel Murray'in "Genel bir panik havası var" yorumu, piyasa psikolojisini özetler nitelikteydi. Savunma şirketleri başta olmak üzere tüm sektörlerde satış baskısı hakimdi.
Petrol Piyasasında Çöküş
Enerji piyasaları da bu dalgadan nasibini aldı. Petrol fiyatları %3'ün üzerinde düşüşle işlem gördü ve 2021'den bu yana ilk kez varil başına 60 doların altına geriledi. Bu düşüş, küresel ekonomik yavaşlama endişelerinin bir yansıması olarak değerlendirildi.
Tarife Savaşları ve Ekonomik Etkiler
Çin, ABD'nin tarife artışlarına misilleme olarak kendi önlemlerini duyurdu. AB'nin de benzer karşı önlemler hazırladığı bildirildi. ABD'nin çoğu ticaret ortağına uyguladığı yeni %10'luk temel vergiler hafta sonu yürürlüğe girerken, sözde "kötü aktörler" için ek tarifelerin Çarşamba gününden itibaren uygulanması planlanıyor.
JPMorgan, bu gelişmelerin ardından 2024 sonu için resesyon uyarısı yapan ilk büyük ABD bankası oldu. Bu tahmin, ekonomistlerin ABD ekonomisi için öngördüğü sağlam büyüme senaryolarını birkaç gün içinde altüst etti.
Hükümetin Savunması ve Piyasa Tepkisi
Hazine Bakanı Scott Bessent ve baş ekonomi danışmanı Kevin Hassett, Pazar günkü talk-show programlarında Trump'ın planlarını savundular. Bessent, tarifelerin ABD ekonomisini resesyona sokabileceği iddiasını reddederken, 50'den fazla ülkenin müzakerelere başlamak için iletişime geçtiğini iddia etti.
Ticaret Bakanı Howard Lutnick ise tarifelerin "kesinlikle günler ve haftalar boyunca yürürlükte kalacağını" ifade etti. Bu açıklamalar, piyasalardaki belirsizlik ortamını daha da artırdı.
Beklentiler
Küresel piyasalarda yaşanan bu sert düşüşler, ticaret savaşlarının ekonomiler üzerindeki potansiyel etkilerine yönelik endişelerin bir yansıması. Özellikle Çin ve AB'nin misilleme önlemleri, küresel ticaret hacminde daralmaya ve ekonomik büyümede yavaşlamaya neden olabilir.
Piyasa katılımcıları, önümüzdeki günlerde hükümet yetkililerinden gelecek açıklamaları ve merkez bankalarının olası politik tepkilerini yakından takip edecek gibi görünüyor. Özellikle Fed'in faiz politikalarında bir değişikliğe gidip gitmeyeceği, piyasalardaki volatilitenin azalmasında kilit rol oynayabilir.
Bu belirsizlik ortamında yatırımcıların daha temkinli davranması ve portföy çeşitlendirmesine önem vermesi gerektiği uzmanlar tarafından vurgulanıyor. Önümüzdeki haftalarda piyasalarda artan volatilitenin devam etmesi ve teknik destek seviyelerinin test edilmesi bekleniyor.
Asya Borsaları Adeta Çakıldı
Asya piyasaları yeni haftaya sert düşüşlerle başladı. Özellikle Hong Kong merkezli Hang Seng Endeksi, %13,22’lik kayıpla en çok değer kaybeden borsa oldu.
🇺🇸 Amerikan Endekslerinde Büyük Düşüş
ABD borsaları da Asya’yı takip ederek günü ciddi kayıplarla tamamladı. Teknoloji hisselerinin ağırlıklı olduğu NASDAQ endeksi %5,82 değer kaybetti.
🇪🇺 Avrupa Borsaları da Satış Baskısı Altında
Avrupa borsalarında da kırmızı bir tablo hâkim. Almanya’dan İspanya’ya kadar pek çok büyük endeks, %3'ün üzerinde düşüş yaşadı.
Küresel Piyasalar Neden Düşüyor?
Ekonomistler, bu sert düşüşlerin arkasında birkaç temel faktör olduğuna dikkat çekiyor:
ABD'de faizlerin uzun süre yüksek kalabileceğine dair beklentiler
Çin ekonomisindeki yavaşlama sinyalleri
Jeopolitik riskler (Orta Doğu ve Doğu Avrupa merkezli)
Küresel yatırımcıların riskten kaçış moduna girmesi
